Stenose

Een stenose samengevat

• Een stenose is een aandoening waarbij het wervelkanaal of het neuroforamen vernauwt.

• Veel voorkomende symptomen zijn rug- of nekpijn gepaard met uitstraling naar armen of benen

• Een stenose ontstaat door slijtage van de wervelkolom over de jaren heen

• Pijnstillers en spinale injecties zijn vaak de eerste optie bij het verhelpen van een stenose

• In de wervelkolom bestaan er twee soorten stenoses; namelijk kanaalstenose en foraminale stenose

Wat is een stenose?

Een stenose in de rug of nek is een vernauwing van het wervelkanaal of van het wervelforamen.

Over een langere tijd, naarmate men ouder wordt, ontstaat er onvermijdelijk slijtage aan de wervelkolom. De spieren en banden rondom de wervels, inclusief de kleine gewrichtjes, worden slapper. Hierdoor worden bepaalde delen van de wervelkolom minder stabiel en gaan meer schuiven en draaien. Het gevolg hiervan is dat er dan extra bot aan de randen van de wervels en gewrichtjes groeit, wat weer de rug-of nekwervels verdikken.

Aan de binnenkant van de wervels bevindt zich een kanaal waar het ruggenmerg doorheen loopt. Het ruggenmerg is verantwoordelijk om allerlei signalen van en naar je hersenen te sturen. Het ruggenmerg heeft vertakkingen, de zenuwwortels. Een vertakkingen loopt langs de openingen tussen twee wervels, wat men ook wel wervelforamen noemt.

Als de rug-of nekwervels verdikken dan gebeurt dat ook aan de binnenkant en bij de doorgangen. De zenuwen worden dan beknelt, wat voor een hoop vervelende symptomen kan zorgen.

Bij de wervelkolom is er sprake van twee soorten stenoses. Bij een vernauwing van het wervelkanaal, waar het ruggenmerg doorheen loopt, noemt men dat een kanaalstenose. Bij een vernauwing van het wervelforamen noemt men dat een foraminale stenose.

Wat zijn de symptomen bij een stenose?

Symptomen van een stenose in de rug of nek kunnen verschillen en zijn afhankelijk van waar het ruggenmerg afgekneld wordt. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Rugpijn

• Uitstralende pijn in been of arm (ook wel sciatica genoemd voor de onderrug / been)

• Spierzwakte

• Gevoelloosheid

• Tintelingen in armen of benen

De klachten zijn vergelijkbaar met een hernia. Echter, bij een (kanaal)-stenose kunnen de uitstralende klachten naar de benen verdwijnen als men vooroverbuigt. Dit komt omdat er bijvooroverbuigen meer ruimte ontstaat voor het ruggenmerg in het wervelkanaal.

Wat veroorzaakt een stenose?

Stenose is bijna altijd een gevolg van slijtage aan de wervelkolom bij ouderdom. Deze slijtage komt bij iedereen voor, maar bij de een gaat dit sneller dan bij de ander.

Er zijn een aantal risciofactoren die bij kunnen dragen aan het ontstaan van een stenose op latere leeftijd:

• Lichamelijke belasting: Activiteiten die overmatige druk op de rug uitoefenen, zoals (herhaald) onveilig tillen, buigen, en draaien, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een stenose.

• Genetische aanleg: Sommige mensen hebben een aanleg voor een wat nauwer wervelkanaal. Dit vergroot op den duur het risico op een stenose.

• Overgewicht: Overgewicht kan extra druk uitoefenen op de wervelkolom. Dit vergroot de kans op slijtage, waardoor de stenose over de jaren kan toenemen.

• Inactiviteit: Een zittende levensstijl kan de spieren en structuren rondom de wervelkolom verzwakken. Dit heeft een negatieve invloed op de algemene gezondheid van de wervelkolom.

• Letsel of trauma: Acute verwondingen, zoals bij een val of een auto-ongeluk, kunnen de structuur van een wervel beschadigen. Dit kan latere leeftijd tot problemen leiden.

Het is vaak een combinatie van deze factoren die leidt tot het ontstaan van een stenose.

Welke medicijnen kan ik nemen bij een stenose?

Men kan geleidelijk steeds meer pijn ervaren met een stenose. Als u veel pijn hebt dan helpen pijnstillers om dit te verlichten. De ernst van de pijnklachten bepalen welke pijnstilling geschikt is.

Paracetamol is effectief als eerste optie bij pijn door een stenose.

NSAID’s zijn ontstekingsremmers. Ibuprofen, naproxen, en diclofenac vallen hieronder. Deze worden vaakgecombineerd met Paracetamol genomen om de pijn nog meer te verminderen. Let op! NSAID’s hebben bijwerkingen. De huisarts en apotheek geven hierover informatie.

Bij zeer extreme klachten wordt overgegaan op de meest sterke pijnstillers zoals tramadol of morfine. Dit zijn zeer sterke pijnstillers op recept en de risico’s van deze medicijnen zullen door de huisarts en apotheek worden gecommuniceerd.<br />

Als de pijn te erg wordt, of u gevoel verliest in uw armen of benen, of problemen krijgt met het ophouden van de urine of ontlasting, neem dan contact op met uw behandelend arts.

Wat voor behandelingen zijn er voor een kanaalstenose?

Mensen die gediagnostiseerd zijn met een stenose kunnen soms (tijdelijk) succesvol conservatief worden behandeld.

• Spinale Injecties, hierbij wordt lokaal ontstekingsremmende medicijnen toegediend via een injectie. Dit verminderd de ontstekingszwelling en de pijn. Er komt minder druk op de zenuw te liggen.

• Pijnbestrijding, hierbij kunnen pijnstillende medicijnen worden voorgeschreven om pijn te verminderen. Dit gaat vaak hand in hand met oefentherapie.

Deze behandelopties kunnen de pijn tijdelijk verminderen. Maar helaas is in de medische literatuur men het erover eens dat een kanaalstenose niet vanzelf weggaat, terwijl een hernia dat wél vaak doet.

In de meeste gevallen is er sprake van een langzame verergering van pijnklachten en kracht- of gevoelsverlies in de rug en benen. Als de klachten te ernstig worden, dan is het een effectieve optie om de stenose operatief te behandelen. Een stenose kan je op verschillende manieren opereren:

• Open Rug chirurgie

• Endoscoop VESC

Wilt u meer weten over de verschillen tussen deze behandelmethodes? Klik dan de knop hieronder:

Wat kan een stenose kijkoperatie voor mij betekenen?

Heeft u een stenose? Bieden conservatieve behandelingen niet de gewenste uitkomst? Dan kan een kijkoperatie een goede optie zijn om te overwegen.

• Kortdurende operatie met snelle revalidatie: Patiënten mogen vaak een paar uur na de operatie al uit bed en zijn binnen een paar dagen weer thuis. Doordat er geen herstel nodig is van een lange narcose of grote operatie kunnen veel patiënten snel weer hun dagelijkse bezigheden oppakken.

• Minste pijn: Door de minst invasieve toegang is er minder weefselschade. Hierdoor is er minder pijn na de operatie.

• Minste schade aan huid, spieren en bot: Door de kleine toegangsweg van de kijkoperatie kan direct naar de veroorzaker van de pijn worden gegaan. Het omgevende weefsel wordt hiermee zo min mogelijk beschadigt, ook bij zwaardere patiënten.

Dit heeft een hoop voordelen vergeleken met de open chirurgische methode:

• minder bloedverlies

• er is minder instabiliteit door ligament- of spierschade

• minder kans op een infectie

• minder littekenvorming

Hoe verloopt een kijkoperatie bij een kanaalstenose?

Hoe een stenose wordt geopereerd is afhankelijk een aantal dingen. Hiervan zijn de belangrijkste overwegingen:

• Hoe hoog in de wervelkolom ligt de stenose?

• Waar drukt de stenose dusdanig op de het ruggenmerg of zenuwwortel dat het voor klachten zorgt?

Uiteindelijk zal de chirurg met zijn of haar expertise het ideale plan van aanpak bepalen voor de kijkoperatie.

• Stap 1. Eerst wordt er een huidincisie van minder dan 1 cm gemaakt.

• Stap 2. Daarna wordt een buisvormige punctienaald (ongeveer de breedte van een potlood) ingebracht.

• Stap 3. Over deze buis wordt het werkkanaal opgevoerd richting het probleemgebied, namelijk de stenose die op het ruggenmerg drukt.

• Stap 4. De endoscoop, bestaande uit een buis met daarin een kleine camera, irrigatiekanaal en instrumentenkanaal, wordt in het werkkanaal gestoken. Deze wordt dan doorgevoerd naar het gebied in de wervelkolom waar het probleem zit.

• Stap 5. Via het kleine werkkanaal naast de camera worden precisie-instrumenten ingebracht, zoals kleine paktangetjes. Hiermee wordt de hernia verwijderd.

Voor meer uitleg over hoe een kijkoperatie verloopt, klik de knop hieronder.